M504

Niemiecki trałowiec M104 w styczniu 1940 r. przemianowany na M504.

Fotografia sprzed 7 listopada 1935. Autor nieznany. Domena publiczna.

Brytyjskie lotnictwo siłą ponad 300 maszyn nocą z 9 na 10 kwietnia 1945 roku przeprowadziło zmasowane bombardowanie portu w Kilonii. Najbardziej spektakularnym sukcesem okazało się parokrotne trafienie stojącego tam pancernika kieszonkowego ADMIRAL SCHEER. Okręt wywrócił się do góry dnem, pociągając ze sobą nieustaloną do dziś liczbę ofiar. Bomby zakończyły tej nocy w Kilonii także życiorysy innych jednostek Kriegsmarine, w tym ciężkiego krążownika ADMIRAL HIPPER, lekkiego krążownika EMDEN, torpedowca T1, U-Bootów U1131, U1227, U2516, U3225 i U4708 oraz trałowca M504. Ostatni z wymienionych okrętów, czyli duży trałowiec M504, będący tematem tego tekstu, w chwili nalotu stał w suchym doku i tam właśnie dosięgła go bomba, robiąc z niego stertę pogiętego złomu.

Skutki bombardowania lotniczego doków portu kilońskiego nocą z 9 na 10 kwietna 1945 r.: A - wraki dwóch

U-Bootów, B - powyginany eksplozją kadłub trałowca M504. Autor fotografii: Royal Navy. Domena publiczna.

Trałowiec M504, reprezentujący typ 'Minensuchbooten Typ 16', zbudowano w niemieckiej stoczni Neptun w Rostocku pod numerem 396 jako M104. Budowę jego rozpoczęto w 1917 roku, zaś wodowano 27 kwietnia 1918. Wszedł do służby 29 czerwca tego samego roku. Należał do II serii jednostek tego typu, nieco większych niż powstałe w latach 1916-1918.

M104 znalazł się w grupie 32 dużych trałowców, należących uprzednio do Kaiserliche Marine, które Traktat Wersalski pozwolił przejąć nowopowstałej Reichsmarine. Decyzja o tym zapadła na początku roku 1921, gdy ukończono już większość prac trałowych na Morzu Północnym, Bałtyku i Oceanie Lodowatym Północnym. Nieco później Rada Ambasadorów zezwoliła Niemcom na zachowanie paru dodatkowych trałowców w rezerwie.

Nierozpoznany trałowiec typu '16' podczas marszu. Reichsmarine zachowała ze składu Kaiserliche Marine jednostki oznaczone jako M28, M50, M61, M66, M72, M75, M81, M82, M85, M89, M98, M102, M104, M107, M108, M109, M110, M111, M113, M115, M117, M122, M128, M129, M130, M132, M133, M136, M145, M1448 i M157. Niektórym z nich potem nadano nazwy. Zdjęcie wykonano przed 7 listopada 1935 roku. Autor zdjęcia nieznany. Domena publiczna.

M504 podczas II wojny światowej pełnił służbę trałową i eskortową na Morzu Północnym, Bałtyku i na wodach norweskich. We wrześniu 1939 roku - jeszcze jako M104 - wszedł w skład nowo utworzonej 6. flotylli trałowców (6. Minensuchflottille) i pozostał w niej aż do jej rozwiązania 27 stycznia 1942. W skład tej flotylli wchodziło 8 trałowców typu '16'. Po rozwiązaniu 6. flotylli M504 przeszedł do 21. flotylli trałowców (21. Minensuchflottille), powołanej do życia 27 stycznia 1942. Wprawdzie nie znalazłem potwierdzenia dla moich przypuszczeń, ale sądzę, że w 1945 roku trałowiec ten uczestniczył w wielkiej akcji ewakuacji Niemców z Prus Wschodnich i Pomorza.